Sirimavo Bandaranaike: Demokratik Yolla Seçilmiş Olan İlk Kadın Başbakan

Sirimavo Bandaranaike1, 17 Nisan 1916 tarihinde, o dönemde “Seylan” olarak adlandırılan Sri Lanka’da doğmuştur. Kendisi varlıklı bir aileden gelmektedir ve 1940 yılında Solomon Bandaranaike ile evlenmiştir2. Bu evlilikten üç çocukları olmuştur.

Solomon Bandaranaike 1956 yılında Başbakan unvanını elde etmiştir. Ancak kendisi, 26 Eylül 1959 tarihinde başkent Kolombo’da öldürülmüştür. Hükümete şok yaşatan bu olayın yaşandığı bu dönemde Solomon Bandaranaike’nin partisinin üyeleri3 ve halkın bir kesimi, Sirimavo Bandaranaike’nin partinin başına geçerek hükümetin yönetimini devralmasını kendisinden istemişlerdir. Bunun üzerine Sirimavo Bandaranaike, her ne kadar o dönemde politik hayata atılmaya gönüllü olmasa da bu teklifi kabul etmiştir. Başına geçtiği Sri Lanka Özgürlük Partisi 1960 yılındaki genel seçimleri kazanmıştır ve Başbakan Sirimavo Bandaranaike, 21 Temmuz 1960 tarihinde görevine resmen başlamıştır. Böylece kendisi, yeryüzünün demokratik yolla seçilmiş ilk kadın başbakanı olmayı başarmıştır.

Sirimavo Bandaranaike 1960-1965, 1970-1977 ve 1994-2000 yılları arasında toplamda üç kez Başbakan unvanına sahip olmuştur. Bu görevleri süresince, 1948 yılında Britanya İmparatorluğu’ndan bağımsızlığını kazanmış olan Seylan’ın yabancı etkisinden kurtulabilmesi için ekonomide devletçi bir politika izlemiştir. Bu kapsamda pek çok özel şirketi kamulaştırmıştır. Seylanlı kimliğinin oluşabilmesi ve güçlenebilmesi için yabancı özel okulları devlet okuluna dönüştürmüştür. İngilizce yerine Seylancayı devletin tek resmî dili yapmıştır. Seylanlıların dini olan Budizmi ve genel olarak Seylan kültürünü desteklemiştir. Bu nedenle de çoğunluğu Hindu olan azınlık Tamiller ile pek çok kez sorunlar yaşamıştır.4

İkinci kez seçildiği dönemde (1970-1977), 1972 yılında yürürlüğe giren yeni bir anayasa ile Seylan’ın adı “Sri Lanka Cumhuriyeti” olarak değiştirilmiştir. Bu yeni cumhuriyette Sri Lanka Cumhurbaşkanlığı pozisyonu oluşturulmuştur. İlk Cumhurbaşkanı William Gopallawa da 1972 yılında görevine başlamıştır.

Sirimavo Bandaranaike, Batı’yı destekleyen sağ görüşlüler tarafından pek çok kez hakaretlere ve aşağılanmalara maruz kalmıştır. Buna rağmen güçlü bir kadın olarak politik yaşantısını sürdürmüştür. Güçlü karakteri çocuklarına da yansımıştır. Kızlarından Chandrika Bandaranaike Kumaratunga5, Ağustos 1994’te Sri Lanka Cumhurbaşkanı olmuştur.

Sirimavo Bandaranaike 10 Ekim 2000’de, 84 yaşında, başkent Kolombo’da hayata gözlerini yummuştur.

[1] Sirimavo Bandaranaike’nin tam adı Sirimavo Ratwatte Dias Bandaranaike’dir.

[2] Solomon Bandaranaike’nin tam adı Solomon West Ridgeway Dias Bandaranaike’dir.

[3] Söz konusu partinin adı Sri Lanka Özgürlük Partisi’dir (İngilizcede “Sri Lanka Freedom Party“). Bu parti, 1951 yılında Solomon Bandaranaike tarafından kurulmuştur.

[4] Hristiyan, Müslüman olan veya başka dinî inanışa sahip Tamiller de bulunmaktadır.

[5] Kendisinin aktör olan eşi Vijara Kumaratunga, 1988 yılında öldürülmüştür.

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.