1335 yılında Bohemya, Lehistan ve Macaristan krallarının, Macaristan’ın Visegrád şehrinde bir araya gelmesi, Visegrád Grubu’nun tarihsel açıdan ilk buluşması olmuştur. Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği’nin (SSCB) yıkılmaya başladığı dönemde, bu tarihsel buluşmadan ilham alan dönemin Çekoslovakya, Macaristan ve Polonya liderleri, tam olarak 15 Şubat 1991 tarihinde, yine Macaristan’ın Visegrád şehrinde bir araya gelerek “Visegrád Grubu” (veya “Visegrád Üçgeni”) adı verilen yapılarını kurmuşlardır.
1993 yılında Çekoslovakya’nın Çek Cumhuriyeti[1] ve Slovakya olarak iki ayrı egemen devlete bölünmesi sonrasında Visegrád Grubu’nun devlet sayısı üçten dörde yükselmiştir. Bu nedenle bugün Visegrád Grubu “V4” veya “Visegrád 4” olarak da bilinmektedir.
Kurulduğu dönemde SSCB’nin Orta Avrupa’daki uydusu olmaktan yeni çıkmış üç üye devletinin NATO’ya ve Avrupa Birliği’ne entegrasyonunu kolaylaştırmayı hedeflemiş olan Visegrád Grubu[2], bu hedefinin başarılması sonrasında da düzenli toplantılarına devam etmiştir. 1999 yılında Visegrád Uluslararası Para Fonu’nu kurmuş olan grup, eğitim ve araştırma bursları sağlayarak üye devletler arasındaki iş birliğinin geliştirilmesini hedeflemiştir. Bugün dört devletin liderleri, daha çok Avrupa Birliği nezdinde, ortak kararlar alarak ve ortak fikirlerini duyurarak[3] güçlü kalmaya çalışmaktadırlar. Ancak bu durum, Visegrád Grubu’nun her konuda anlaşabildiği anlamına gelmemektedir.
Visegrád Grubu’nun kalıcı ve sürekli olarak çalışan bir organı bulunmamaktadır. Grubun her devleti, sırayla, bir yıllığına “başkanlığı” eline almaktadır. Başkanlığı eline alan devlet, yıllık toplantıların takvimini belirlemektedir. Söz konusu toplantıların konusu, genellikle, gündemi ilgilendiren önemli konuların değişimine göre değişkenlik göstermektedir. Yıl içerisinde çeşitli seviyelerde (devlet başkanları, başbakanlar, dışişleri bakanları v.b.) yapılan toplantılarda alınan ortak kararlar ile grup devletlerinin ortak duruşu belirlenmektedir.
[1] Bugün “Çek Cumhuriyeti” yerine “Çekya” ismi gittikçe daha fazla kullanılmaktadır.
[2] Çek Cumhuriyeti, Macaristan ve Polonya, NATO’ya 1999 yılında; Slovakya ise NATO’ya 2004 yılında katılmıştır. Bu devletlerin hepsi, Avrupa Birliği’ne 2004 yılında katılmıştır.
[3] Örneğin, Avrupa Birliği’nde “göç politikaları” konusunda bu devletlerin hükümetlerinin görüşleri ortaktır.